Geplaatst op 22 april 2020
Leestijd: 3 min
Het verschil tussen een psycholoog, psychiater en een counselor.
What’s in a name? Psycholoog? Psychiater? Counselor? Coach?
“Kan iemand me vertellen wat in godsnaam het verschil is tussen al deze hulpverleners die allemaal lijken te werken met de psyche van de mens?” Ja! Ik ga een poging voor je wagen en jou haarfijn uitleggen wat o.a. een psycholoog is en doet.
Verwarring
Als deze vraag van jou komt, is je verwarring niet gek. Het ligt niet aan jou. De titels psycholoog, counselor, coach zijn allen niet beschermd. Dat betekent dat iedereen een bordje op de voordeur mag hangen met een van deze titels er op zonder dat er een haan naar zal kraaien. Het roept wel irritatie op, dat wel, bij mensen die deze titel met eer dragen na hier een opleiding voor gevolgd te hebben. Maar het is wel toegestaan, dus ook jij als lezer mag jezelf vanaf nu zo noemen. Al hoop ik van harte dat je dat niet zult doen zonder opleiding.
De psyche van de mens
De psyche van de mens is hetgene dat de vier genoemde professies met elkaar verbindt. Van oorsprong betekent het woord ´psyche´ niets anders dan ´geest´ en ´ologie´ niets anders dan de ´studie´ daarvan. Een psycholoog bestudeerde vroeger dus met name de geest, terwijl we inmiddels weten dat we die geest beter kunnen beoordelen door te kijken naar het gedrag (alhoewel we met de komst van de neuropsychologie de geest inmiddels wel beter kunnen bekijken dan voorheen!). Een psycholoog is een wetenschappelijk geschoolde beroepsbeoefenaar: ze heeft ten minste een universitaire opleiding van 4 jaar achter de rug (Bachelor én Master). Dat betekent dat zij geschoold is om ‘evidence based’ te werken: dat wat ze doen, is uit onderzoek effectief gebleken. Toegepast psychologen worden op HBO-niveau geschoold om zoveel mogelijk praktijkgericht te werken, dus direct aan de slag met de uitdagingen die er liggen. Voor hen ligt de focus minder op analyse en meer direct op oplossingsgericht werken. Volgens de van Dale is een psycholoog “een kenner, beoefenaar van de psychologie” (tsja, hoe simpel kan het zijn?!). Psychiaters zijn medische wetenschappers, geneeskundig geschoold, en daardoor mogen zij als enige van de vier professies medicijnen voorschrijven. De titel psychiater is gelukkig ook beschermd.
De coach/counselor: verschil?
Een coach en/of counselor is iemand die jou helpt bij een uitdaging of vraagstuk waarbij je zoveel mogelijk zelf tot een oplossing komt. Ik krijg mogelijk ruzie door dit te stellen, aangezien de meningen hierover kunnen verschillen. Dat is met name zo omdat het geen beschermde titel is en iedereen zichzelf coach/counselor kan noemen en dus ook zelf kan bepalen wat hij/zij doet. Wie bedacht heeft om hier twee begrippen voor in de markt te slingeren is mij onbekend. Of dat helemaal handig was, valt zeker te betwisten, aangezien er niet een heel duidelijk verschil is tussen deze twee professies (Palmer, 2007). Door sommigen wordt gesteld dat een counselor specifiek hulpverlenend en therapeutisch werkt, waar een coach een veel breder domein beheerst. Ondersteuning voor deze aanname vinden we bijvoorbeeld alleen al in het feit dat Louis van Gaal ook coach is, maar voor zover ik weet niet zo heel therapeutisch met zijn mannen werkt. Echter, zoals Palmer (2007) in zijn boek al stelt, is er qua uitvoering geen heel scherp contrast te vinden tussen de werkzaamheden van een coach en een counselor. Het woord coach heeft meer bekendheid en wordt vaker gebruikt. De opleidingsachtergrond van deze twee is divers. Er zijn workshops, cursussen maar ook volledig 4-jarige opleidingen tot coach/counselor.
Op zoek naar hulp?
Mocht je zelf op zoek zijn naar ondersteuning of begeleiding door een van de vier professies, zorg dan dat je de persoon in kwestie vraagt naar zijn achtergrond (opleiding) maar zeker ook lidmaatschap bij een beroepsvereniging. Dan weet je zeker dat iemand zijn vak serieus neemt, jij beschermd bent mocht er eventueel iets voorvallen én dat dat bordje op de voordeur er ook met recht hangt!
Literatuur:
Palmer, S., & Whybrow, A. (2007). Handbook of Coaching Psychology. East Sussex: Routledge Taylor and Francis Group. http://www.vandale.nl geraadpleegd op 21-07-2014